Linux
File System
Aşağıda sistem
klasörlerinin bir kısmının tanımı yer almaktadır.
Dosya adı
|
Dosya Tanımı
|
/bin
|
Binary nin kısaltması olup sistemde
kullanılan temel programların (bash , ls , mount , tar
...)binary dosyaları tutulur
|
/boot
|
Adındanda anlaşılabileceği gibi boot
dosyalarını bulundurur.
|
/dev
|
Device ın kısaltması olup bilgisayar
donanımı ile ilgili belgeler burada bulunur
|
/etc
|
Sistem kofigrasyon dosyaları burada bulunur
|
/home
|
Bu dizinde kullanıcıların kişisel
verilerinin bulunur
|
/lib
|
Library nin kısaltması olup bu dizinde
kernel(çekirdek) modülleri ve sistemde kullanılan kütüphaneler
bulunur
|
/proc
|
Process in kısaltmasıdır ve bu dizinde
çekirdekte uygulanan proseslerin bilgileri tutulur
|
/root
|
Superuser
|
/sbin
|
System binary nin kısaltmasıdır ve bu
dizinde sistemin düzenli çalışması için gerekli binary
dosyaları bulunmaktadır
|
/tmp
|
Temprorary files
|
/usr
|
Kullanıcı tarafından yüklenen
uygulamalar gibi veriler bu dizinde saklanır
|
/usr/bin
|
Çoğu kullanıcı programı burada tutulur
|
/usr/include
|
Sistemde kulanılan C kütphaneleri burada
bulunur
|
/usr/game
|
Bilgisayardaki oyunlar burada bulunur
|
/usr/share
|
Tema , icon , arkaplan resimleri gibi
veriler bu dizinde tutulur
|
/usr/src
|
Programların kaynak kodları burada bulunur
|
/media
|
Bilgisayara bağlı aygıtların bilgileri
burada tutulur(flash bellek gibi)
|
/cdrom
|
Bilgisayayra takılan CD/DVD bilgileri yer
alır
|
/dev
|
Bilgisayarın harddisk hakkındaki bilgiler
burada tutulur
|
/var
|
Variable data , mail , yazıcı gibi
bilgiler burada tutulur
|
Linuxta
kullanılan karakterler ve işlevleri
/
|
Directory Seperator . Hedef klsaörlerin
başında mutlaka bulunmalıdır
|
.
|
Gizli dosya vwe klasörlerin başında nokta
bulunur
|
~
|
Home dizinini temsil eder
|
*
|
Arama işlemlerinde kullanılır. Örneğin “ls
d*” Home klasöründeki d ile başlayan dosya ve klasörleri
gösterir
|
?
|
Üstteki yıldız birden çok karakteri temsil
ederken soru işareti tek bir karakteri belirtir. Örneğin “ls
denem?.txt” komutu Home klasöründe “denem” ile başlayan
ve txt uzantılı dosyaları gösterir.(varsa tabi ki)
|
[ ]
|
Komularrın içerisinde [0-9] veya [A-Z] gibi
aralıklar belirtmemizi sağlar.
|
|
|
Pipe işareti birden fazla komutu birarada
vermemizi sağlar. Örneğin “ls | head -10”
komutu Home dizinindeki ilk 10 dosya veya
klasörü gösterecektir.
|
>>
|
Bu komut ile yazdığımız metni dosya
içerisine atabiliriz. Örnek : “echo “deneme” >>
deneme.txt” deneme.txt içerisine deneme yazar ve Home dizinine
kaydeder.
|
Aşağıda ise Linux
terminal komutlarına biraz daha detaylı bakalım.
Tab
ile yazabileceğimiz komutları görebiliriz. Örneğin terminale
“c” yazıp iki kere Tab tuşuna basın! Çok fazla sayıda komut
varsa eğer size hepsini göstermek için (y or n) şeklinde uyarı
verir. Ayrıca Tab tuşu komutun bir
kısmını yazmış iseniz otomatik olarak tamamlayacaktır.
apropos
ile komutların devamında ne kullanabileceğimizi görebiliriz. Örn:
apropos head
whatis
ile komutun ne iş veya işler yapabileceğiniz görebiliriz. Örn:
whatis grep
İnfo
ile komutun derinlemesine anlatıldığı Doküman açılır. Q veya
Control+C ile bu dökümandan çıkılır.
Lpr
(line printer) dosyaları yazdırır.
lpq
yazdırılacak kuyruğu gösterir.
grep
string ifade aramaya yarar. Örn: grep
"d" dene.txt
head
dosyada yazılı bulanan metnin baş kısmından bir parça
gösterir. (head -6 , head -1 şeklinde de kullanılabilir. Bunlar
satır sayısını temsil eder. ) Örn :
head -3 dene.txt
tail
dosyada yazılı bulunan metnin son kısmını gösterir (tail -5 ,
tail -2 şeklinde de kullanılabilir)
sort
dosyadakileri sıralı bir şekilde ekrana getirir. Örn
: sort dene.txt
uniq
benzersiz satırları getirir. Aynı satırdan iki veya daha fazla
ise bir tanesini gösterir.
diff
(difference) iki dosyayı karşılaştırır.
file
ile yanında belirilen dosyanın bilgilerini verir.
date
+"%d %B %A"
bzip2
dosya ve klasörleri “.bz” formatında sıkıştırır. bunzip2
ise dosyayı zip içerisinden çıkartır.
gzip
dosya ve klasörleri “.gz” formatında sıkıştırır
tar
dosya ve klasörlerimizi
“.tar” şeklinde sıkıştırmamızı sağlar. Örn:
tar -cvf dosya_adi tar dosyası
oluşturur. Buradaki -c (create) , -v (verbose) , -f (write to or
read from a file) dır. Tar dosyasını açmak içinde tar -xvf
dosya_adi.tar komutu ile açabiliriz. Ama genelde Linux'ta dosyalar
“.tar.gz” şeklinde arşivlendiği için bu tarz bi arşivi tar
-xvzf dosya_adi.tar.gz komutu ile açabiliriz. Buradaki -z “.gz”
arşivini açmak içindir.
Which
dosya konumunu belirtir.
wheris
bulunduğu dosya konumunlarını belirtir.
finger
sistemdeki kullanıcıları listeler (sadece 'w'
ve 'who' komutuda aynı işi yapar)
pwd
bulanan dizini gösterir(şuan ki)
rmdir dizin siler (-p ile birden fazla dizin silebiliriz dene/me gibi)
ls -l ile dosya dizilerini , boyutunu , kimin oluşturduğunu , hangi grupta bulunduğunu , hangi tarihte oluşturulduğunu görebiliriz izinler sırası ile owner , group , other şeklinde sıralanmaktadır. Ayrıca listedeki dosya ve klasörler sıralı bir şekilde gelmektedir.
chmod ile erişim izinlerini değiştirebiliriz. Örn: chmod +x simple burada simple çift tıklama ile çalıştırılabilir hale getirilmektedr.
wc -w ile kelimeleri sayabiliriz. Örn: ls -l | wc -w deneme.txt
Birçok komut yazdık öğrenelim diye ama her seferinde tekrar tekrar yazıyoruz ve komutlarımız yine uçup gidiyor. Bunun içinde bir çözüm var elbette. Öncelikle terminale “script” yazalım scprict started yazısını gördükten sonra istediğimiz komutu yazalım yani normal çalışmamıza devam edelim. Burada yazdığımız her komut ve çıktısı kayıt altına alınıyor. Son olarak “exit” komutu ile script i tamamlayalım. Bizim için otomatik olarak Home dizinine typescript adında bir dosya oluşturuyor. İşte dosyada bizim yazdığımız komutlar kayıt altına almış olduk. Bu komutları tekrar terminalde görebilmek için “tcat ypescript” komutu vermemiz yeterli olacaktır.
0 yorum:
Yorum Gönder